ถึงลูกชายเล็ก พระราชหัตถเลขารัชกาลที่ ๕ และลายพระหัตถ์ สมเด็จฯ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ

ISBN : 9789749863572
โดย : หม่อมราชวงศ์นริศรา จักรพงษ์, ไพศาลย์ เปี่ยมเมตตาวัฒน์ บรรณาธิการ
สำนักพิมพ์ : River Books
อื่นๆ : 452 หน้า / 400 ภาพ สี่สีตลอดเล่ม / ปกแข็ง

พระราชหัตถเลขาและลายพระหัตถ์กว่า ๓๐๐ ฉบับที่มีไปมาระหว่าง
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวกับพระราชโอรส 
สมเด็จฯ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ
ระหว่าง พ.ศ. ๒๔๓๙ จนถึงสิ้นรัชกาลที่ ๕ ใน พ.ศ. ๒๔๕๓
ครอบคลุมช่วงเวลาที่เป็นหัวเลี้ยวหัวต่อประวัติศาสตร์สยามและรัสเซีย 
สมเด็จฯ เจ้าฟ้าจักรพงษ์เสด็จไปทรงศึกษาวิชาการทหารที่รัสเซีย
ภายใต้พระอุปถัมภ์ของจักรพรรดินิโคลัสที่ ๒ เป็นเวลานาน ๘ ปี
เอกสารเหล่านี้มีความน่าสนใจและให้รายละเอียดของสถานศึกษาของพระองค์ที่
โรงเรียนนายร้อยมหาดเล็กหลวง พระบรมวงศานุวงศ์แห่งโรมานอฟ กิจวัตรประจำวัน
เศรษฐกิจและการเมือง บทบาทสยามที่รัสเซียต้องการให้เป็นฐานทางยุทธศาสตร์ในภูมิภาคตะวันออก
เมื่อมกุฎราชกุมารนิโคลัสได้เสด็จมาเยือนสยามใน พ.ศ. ๒๔๓๔
อันเป็นส่วนหนึ่งของการประพาสตะวันออกไกลเพื่อเปิดทางรถไฟทรานส์ไซบีเรียทางฝั่งตะวันออก
ที่เมืองวลาดิวอสต๊อกใน พ.ศ. ๒๔๓๖ ด้วยการต้อนรับอย่างยิ่งใหญ่จากรัชกาลที่ ๕
ก่อให้เกิดมิตรภาพที่ยั่งยืนระหว่างสองประเทศ ซึ่งรัสเซียมีส่วนช่วยป้องกันการรุกรานของฝรั่งเศส
ในขณะที่พระราชหัตถเลขาของรัชกาลที่ ๕ ก็เผยให้เห็นถึงความรักระหว่างพ่อกับลูก
เรื่องราวภายในพระราชวงศ์สยาม การเมืองการปกครองและเรื่องราวเชิงลึกในราชสำนัก
ที่ไม่เคยเปิดเผยที่ไหนมาก่อน ยังมีการพบโทรเลขรายงานเหตุการณ์ที่สำคัญ 
เช่น การปฏิวัติใน พ.ศ. ๒๔๔๘ ที่ให้ข้อมูลอันน่าสนใจและจดหมายไม่กี่ฉบับระหว่างสมเด็จฯ
เจ้าฟ้าจักรพงษ์กับพระคู่รักสาวรัสเซีย เอกาเทรินา เดสนิตสกายาหรือแคทยา
ก่อนที่ทั้งคู่จะไปเสกสมรสกันที่กรุงคอนสแตนติโนเปิลและได้มาอยู่ร่วมกันในสยาม